De ene en de andere wake

De ene wake is de andere niet, dat weet je natuurlijk wel. Mensen verschillen en gaan ook heel verschillend met elkaar om. Dat weet je ook wel, zeker als je wat ouder wordt en onderweg soms een beetje oplet.

Ik kwam van een wake, twee maanden lang, een nacht per week. Meneer, weduwnaar, lag in bed, de twee dochters zorgden al lang en intensief voor hem. Meneer was geen moment alleen. Kleinkinderen kwamen regelmatig op bezoek. Kort, vader moest niet te vermoeid raken.

Een liefdevol gezin, dat merk je in een paar minuten. Er is zorg, er is aandacht. Ook voor de waker: koffie of thee, iets lekkers erbij, ook in de koelkast, pak wat je wilt. We zijn blij met jullie.
De zorg voor vader kost niet alleen tijd ook veel energie en overleg om het rooster rond te krijgen. Dan zeg je snel dat je best een uurtje eerder wil komen en een uurtje later weggaan. Ze zijn er zichtbaar blij mee, zeggen dat ook. Als ik kom, gaat meneer slapen en ik moet ook maar gaan slapen op de stretcher die ook in de kamer staat, ik word vast wel wakker van het licht dat gaat branden als meneer beweegt.

Achteraf hoor je, dat een van de laatste dingen die vader gezegd had, dat de vrijwilligers vooral bedankt moesten worden, niet vergeten in de consternatie. Ja, vader was altijd al van de controle: het moet allemaal goed geregeld zijn.

De volgende wake, mevrouw is ziek, bed in de kamer, meneer is aanwezig, dochter woont op een uur rijden, zoons zijn zo te horen druk met werk, een zoon was pas erg ziek geweest, kan niet veel doen.

Als ik de eerste keer kom, tien voor elf ’s avonds, lijkt mevrouw te slapen. De TV staat en blijft aan. Als ik fluister tegen meneer, zegt mevrouw opeens onverwacht: ’Je moet harder praten, hij is doof‘.
Ik krijg een kop koffie, meneer schenkt zich een borrel in, en later nog eentje.
Mevrouw komt moeizaam overeind, nee ik hoef niet te helpen. Ze steekt een sigaretje op: ‘Dan kan ik beter slapen’. Uiteindelijk gaat meneer na aandringen van zijn vrouw om kwart voor 1 naar bed, ik ben er dan al bijna twee uur. Ja, meneer gaat altijd laat naar bed, staat ook altijd laat op, half elf ofzo. Ja, dan is mevrouw alleen.

In de loop van de nacht steekt ze nog twee keer een sigaretje op: ‘Misschien kan ik dan slapen’. Ik mag haar gedurende de nacht 3x helpen, ondersteunen met de postoel. Ze vraagt niks, ik moet het aanbieden. Om 7 uur zegt ze: ik had een slechte nacht. Nee, meneer moet blijven slapen.

Een week later is ze behoorlijk verzwakt. En een beetje meer in de war: ‘Nee moeder, je ligt al in bed.’ ‘Oh ja, dat is waar’. Er worden geen sigaretjes meer gerookt, meneer neemt 1 borreltje, de TV gaat veel eerder uit en hij gaat om kwart voor 12 naar bed. Ik vraag nog eens hoe dat gaat als mevrouw hem nodig zou hebben als ik weg ben. ‘Nou dan moet ze hard roepen, want ik heb mijn gehoorapparaat uit, dat ligt niet lekker’.

Twee dagen later wordt mevrouw ’s ochtends naast het bed door de zorgmedewerkster gevonden. Gevallen van de postoel. Gewond, veel pijnstillers en een katheter. Een dag later wordt mevrouw gesedeerd en ze overlijdt twee dagen later.
Ik merk dat ik niet boos ben op meneer. Ik verbaas me vooral en vraag me af, wat het is. Onvermogen? Onverschilligheid? Onhandigheid? Hulpeloosheid? Handelingsverlegenheid? Liefdeloosheid? Bezweren: gewoon doen wat je altijd al deed en hopen dat het over gaat?

Gelukkig heb ik in de cursus geleerd dat je als VPTZ vrijwilliger geen therapeut bent die even recht zet wat in alle voorafgaande jaren een beetje scheef is gegroeid.

Een dag later belt de dochter om hartelijk te bedanken, de vrijwillige inzet van de VPTZ was erg fijn!
Het is niet onopgemerkt gebleven…

Rient Ploeger